تامین مالی
تامین مالی به فرآیند تامین بودجه یا منابع مالی مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های تولیدی، تجاری، سرمایه‌گذاری و … گفته می‌شود. اشخاص و شرکت‌ها می‌توانند متناسب با وضعیت و اهداف خود، به روش‌های گوناگونی فرآیند تامین مالی را انجام دهند. از جمله رایج‌ترین روش‌های تامین مالی در ایران می‌توان به تامین مالی از طریق دریافت وام از بانک‌ها و موسسات مالی و تامین مالی با استفاده از ابزارها و روش‌های تعریف شده در بازار سرمایه اشاره کرد.
تامین مالی جمعی
تأمین مالی جمعی یاCrowdfunding یکی از رویکردهای نوین در حوزه سرمایه‌گذاری است که هدف آن تامین منابع مالی لازم برای راه اندازی و توسعه کسب و کار از طریق جمعی از افراد مستقل است. در این روش، منابع مالی معمولا از طریق اینترنت و با مشارکت‌های محدود افراد متعدد تامین می‌شود. تأمین مالی جمعی نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن، تعداد زیادی از افراد و در قالب سرمایه‌های نسبتاً کوچک، در یک طرح یا پروژه مشارکت می‌کنند. تأمین مالی جمعی انواع مختلفی دارد اما نوع معمول آن به این ترتیب است که سرمایه‌گذاران در ازای مشارکت خود، سهام دریافت می‌کنند و در سود و زیان پروژه شریک می‌شوند.
در تأمین مالی جمعی، بنیان‌گذاران و ایده‌پردازانی که به دنبال سرمایه برای اجرا و راه‌اندازی طرح خود هستند، با انتشار ویدیو و اطلاعات مختلف درباره طرح خود، سعی می‌کنند تا از نوآوری آن بگویند و ثابت کنند که این طرح به احتمال قوی سودآور خواهد بود. به این ترتیب افراد تشویق می‌شوند تا در این طرح‌ها سرمایه‌گذاری کنند. همه‌ی این کارها معمول از طریق پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی، وبسایت‌های تأمین مالی جمعی و یا شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد.
روش های تامین مالی سنتی:
وام: فرد سرمایه‌پذیر از بانک یا موسسات مالی، وامی دریافت می‌کند که باید آن را در مدت محدود و با یک سود مشخص، به وام دهنده برگرداند.
سرمایه خطرپذیر: افراد با سرمایه زیاد، بانک‌ها و یا موسسات مالی می‌توانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تأسیس کنند. این گونه شرکت‌ها بر روی استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک که به تشخیص خودشان آینده خوبی دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند و در عوض کنترل بخشی از سهام آن‌ها را بر عهده می‌گیرند. به خاطر ریسک بالایی که در این نوع سرمایه‌گذاری وجود دارد، به آن سرمایه‌گذاری خطرپذیر گفته می‌شود.
سرمایه‌گذار فرشته: افراد با سرمایه زیاد که از ایده‌پردازان و کسب‌وکارهای کوچک (معمولاً در ابتدای راه) حمایت می‌کنند، سرمایه‌گذار فرشته یا Angel Investor گفته می‌شود.
سه بازیگر اصلی در تامین مالی جمعی
- ایده‌پرداز یا بنیان‌گذار که به دنبال تأمین سرمایه برای طرح و پروژه‌ی خود است.
- سرمایه‌گذاران که متشکل از تعداد زیادی از افراد هستند که در قالب سرمایه‌های کوچک در پروژه مشارکت می‌کنند
- پلتفرم یا وبسایتی که به عنوان واسطه عمل می‌کند و افراد از طریق آن با طرح‌ها آشنا می‌شوند و در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
تفاوت های اصلی تامین مالی جمعی با سایر روش های تامین مالی
در تامین مالی جمعی
- سرمایه از سوی تعداد زیادی از افراد معمولی (صدها و هزاران نفر) در قالب مقادیر کوچک تأمین می‌شود.
- پیدا کردن سرمایه گذار ساده تر است
- ایده مورد نظر به صورت عمومی مطرح می شود (احتمال دزدی ایده را افزایش میدهد)
- ایده و اطلاعات طرح در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به صورت عمومی مطرح می‌شود. بنابراین در همان ابتدا می‌توان فیدبک‌های مثبت و منفی را مشاهده کرد و با بازار احتمالی آشنا شد. ضمن این که مطرح شده ایده به صورت عمومی، می‌تواند به ارتقا آگاهی از برند از همان ابتدا و پیش از شروع کار کمک کند.
- کنترل و مدیریت کسب‌وکار در اختیار ایده‌پردازان و بنیان‌گذاران باقی می‌ماند.
- بنیان‌گذاران بیشتر به دنبال ایده‌های جدید و نوآورانه هستند تا بتوانند سرمایه‌گذاران را قانع کنند
در سایر روش های تامین مالی:
- سرمایه از طریق وام از بانک، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و افراد محدود تأمین می‌شود.
- باید وقت و زمان زیادی صرف پیدا کردن و قانع کردن سرمایه گذار شود
- ایده فقط برای سرمایه گذاران مطرح می شود.
- مزیت فیدبک گرفتن و آشنایی با بازار را ندارد ولی احتمال دزدی ایده بسیار پایین تر است.
- سرمایه‌گذار در قالب مقادیر بسیار بزرگ سرمایه‌گذاری می‌کند و سهام قابل توجهی را در دست می‌گیرد. بنابراین می‌تواند در مسائل مدیریت و راه و روش کسب‌وکار نیز دخالت کند.
- سرمایه‌گذار تمرکزش را فقط بر روی بازگشت سرمایه و افزایش سودآوری می‌گذارد.
انواع تامین مالی جمعی
- تأمین مالی بر پایه اهدای پول یا Donation Based crowdfunding : در این نوع تأمین مالی، مشارکت‌کنندگان در یک پروژه سرمایه‌گذاری می‌کنند که معمولاً یک محصول یا خدمت نهایی را به ارمغان خواهد آورد. در این نوع تأمین مالی، هیچ سهم یا سودی به مشارکت‌کنندگان تعلق نمی‌گیرد و پاداش آن‌ها تنها خدمت یا محصولی است که در پروژه تولید می‌شود.
- تأمین مالی بر پایه سهام یا Equity based crowdfunding : در این نوع تأمین مالی، مشارکت‌کنندگان به ازای میزان سرمایه‌ای که بر روی پروژه گذاشته‌اند، دارای سهم می‌شوند. به طور مثال اگر با این شیوه بر روی یک استارتاپ سرمایه‌گذاری کنید، بخشی از سهام آن شرکت به شما تعلق می‌گیرد و شما در آینده‌ی آن شرکت و سود و زیان آن سهیم خواهید بود.
- تأمین مالی بر پایه قرض یا Debt based crowdfunding : این نوع تأمین مالی به وام گرفتن شباهت زیادی دارد. در آن تعداد زیادی از افراد مستقل، سرمایه مورد نیاز یک شخص یا کسب‌وکار را تأمین می‌کنند و بعد از مدتی نیز اصل پول به همراه سود به آن‌ها بازمی‌گردد.
- تأمین مالی بر پایه پاداش یا Rewards based crowdfunding : در این نوع تأمین مالی، سود یا سهامی در اختیار مشارکت‌کننده قرار نمی‌گیرد. اما تضمین می‌شود که یک پاداش در اختیار وی قرار بگیرد. این پاداش هم معمولاً محصول یا خدمت نهایی است که به صورت رایگان در اختیار مشارکت‌کننده قرار می‌گیرد. همچنین این پاداش می‌تواند تخفیف ویژه یا خدماتی دیگر از این قبیل باشد.
