انواع صندوق های سرمایه گذاری

انواع صندوق های سرمایه گذاری :

صندوق سرمایه گذاری به‌عنوان یکی از کاراترین گزینه‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس به‌حساب می‌آید. این صندوق‌ها برای افرادی مناسبند که از دانش کافی برای سرمایه‌گذاری برخوردار نیستند یا به دلیل مشغله‌ کاری، امکان تحلیل و بررسی بازار را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارایی‌های خود را در بازارهای مختلفی مانند بورس، طلا، اوراق بدهی، سپرده بانکی و… سرمایه‌گذاری می‌کنند. بنابراین سرمایه‌گذاری در صندوق برای علاقه‌مندان، با هر درجه از ریسک‌پذیری ممکن است.

دارایی‌های خرد افراد در صندوق جمع‌آوری و توسط تیمی متشکل از تحلیلگران حرفه‌ای و باتجربه، مدیریت می‌شود. دارایی‌های صندوق مانند سهام شرکت‌ها، به بخش‌های کوچکی تقسیم می‌شود که به آن «واحد سرمایه‌گذاری» می‌گویند و هر سرمایه‌گذار براساس میزان دارایی، مالک تعدادی از واحدهای سرمایه گذاری صندوق می‌شود. همچنین فرایند خرید و فروش در صندوق‌ها تحت عنوان «صدور و ابطال واحد» نامیده می‌شود.فعالیت صندوق‌ها با مجوز و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند؛ به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران هر زمانی که نیاز داشته باشند، می‌توانند با ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود، وجه آن را دریافت کنند. 

دارایی صندوق متشکل از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق یا کالاهای سرمایه‌ای است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به نسبت ترکیب دارایی‌هایشان به چند دسته اصلی صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت، صندوق سرمایه گذاری سهامی، صندوق سرمایه گذاری مختلط، صندوق بازارگردانی و صندوق سرمایه گذاری طلا تقسیم می‌شوند.

ذکر این نکته لازم است که علاوه بر این صندوق‌ها، صندوق‌های دیگری همچون زمین و ساختمان، پروژه، جسورانه و نیکوکاری نیز وجود دارند که با توجه به ماهیت آن‌ها، طی سالیان گذشته عموماً مورد استقبال کمتری بوده‌اند.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله(ETF)

یکی دیگر از انواع دسته‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، دسته‌بندی این صندوق‌ها بر اساس شیوه خرید و فروش آن‌ها است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر این اساس به دو دسته صندوق‌های قابل معامله (ETF) و صندوق‌هایی که بر اساس صدور و ابطال معامله می‌شوند، تقسیم می شوند.

واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) مانند سهام شرکت‌ها در سامانه معاملات آنلاین هر کارگزاری قابل‌خرید و فروش هستند. صندوق‌های قابله معامله(ETF) مانند دیگر صندوق‌ها نقدشوندگی بالایی دارند. این صندوق‌ها، بسته به نوع فعالیت و سرمایه‌گذاری دارایی‌ها، سرمایه خود را در انواع اوراق و کالاهای سرمایه‌ای قرار می‌دهند.

 صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال:

منظور از صدور واحد، سرمایه‌ گذاری در صندوق و منظور از ابطال، خارج کردن وجه سرمایه‌ گذاری شده از صندوق است. سرمایه گذاری در صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال از طریق مراجعه حضوری به یکی از شعب صندوق یا مراجعه به درگاه اینترنتی آن انجام شود. صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری در این صندوق ها بر اساس قیمت صدور و ابطال آن‌ها تعیین می‌شود. فرآیند صدور و ابطال، در چارچوب زمانی تعریف شده برای آن انجام می‌شود.

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت

اگر شما فرد ریسک‌پذیری نیستید و هدف‌تان از سرمایه‌گذاری، کسب سود دوره‌ای ثابت و مشخص است، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بهترین انتخاب هستند.

این صندوق‌ها با توجه به بازدهی بالاتر از سپرده بانکی، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارند. علاوه بر آن، برخلاف سپرده‌های بانکی که سود ماه‌شمار پرداخت می‌کنند (یعنی پرداخت سود به حداقل موجودی حساب در طول یک ماه)، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ازای هر روز نگهداری واحد‌های آن، به سرمایه‌گذار سود تعلق می‌گیرد.(سود روزشمار)

بین 70 تا 90 درصد دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت را اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت تشکیل‌ می‌دهد و باقی‌مانده آن بنا بر تصمیم مدیر صندوق، در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود.

صندوق سرمایه گذاری سهامی

همان‌طور که از نام این صندوق مشخص است، بیشتر دارایی‌های آن را سهام شرکت‌های بورسی تشکیل می‌دهند و درصد کمتری هم شامل اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر دارایی‌ها است. بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی، بیشتر از صندوق‌های درآمد ثابت است؛ با این تفاوت که هدف آن‌ها کسب بازدهی بالاتر از شاخص کل و سایر بازارهای سرمایه‌گذاری موازی است.

اگر شما فرد نسبتاً ریسک‌پذیری هستید، این گزینه مناسب شما است. چرا که این نوع صندوق‌ها با مدیریت سرمایه حرفه‌ای و براساس شرایط بازارهای مختلف، دارایی خود را در سهام و انواع اوراق سرمایه‌گذاری می‌کنند تا در بلندمدت بازدهی بالاتر از بورس و بازارهای موازی داشته باشند.

صندوق‌های سهامی سود تضمین‌شده و پرداخت سود دوره‌ای ندارند و سرمایه‌گذاران از اختلاف قیمت خرید و فروش هر واحد سرمایه‌گذاری، سود کسب می‌کنند.

صندوق سرمایه گذاری مختلط

از نظر ریسک‌پذیری، این صندوق بین صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت و صندوق سرمایه گذاری سهامی قرار دارد. این صندوق‌ها 60 درصد، یعنی بیش از نیمی از دارایی خود را در سهام و باقی‌مانده آن را در اوراق درآمد ثابت نظیر اوراق مشارکت و سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این صندوق‌ها نسبت به صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت پتانسیل سودآوری بیشتری دارد؛ اما به دلیل اینکه بخش عمده سرمایه صندوق، در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود، حداقل سود تضمینی ندارد.

صندوق سرمایه گذاری مختلط مناسب افرادی است که تمایل دارند علاوه بر حفظ ارزش دارایی در مقابل نوسانات بازار، در صورت رشد بورس، بازدهی بیشتری از صندوق‌های درآمد ثابت کسب کنند. بنابراین سرمایه‌گذاران صندوق مختلط از ریسک‌پذیری بالاتری به نسبت سرمایه‌گذاران صندوق‌های درآمد ثابت برخوردارند.

صندوق سرمایه گذاری طلا

طلا به‌عنوان کالای ارزشمند سرمایه‌ای، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است؛ اما مشکلاتی مانند نگه‌داری و حفظ آن، سرمایه‌گذاری را برای افراد دشوار می‌کند. صندوق سرمایه گذاری طلا، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که دارایی آن به جای انواع اوراق بهادار، صرف سرمایه‌گذاری در طلا و سکه می‌شود تا با خرید گواهی‌های کالایی، نگرانی سرمایه‌گذار بابت حفاظت از دارایی فیزیکی از بین رود.

متناسب با افزایش یا کاهش قیمت طلا در بازار، ارزش کل دارایی و هر واحد سرمایه‌گذاری این صندوق نیز تغییر می‌کند. بنابراین در صندوق طلا، سرمایه‌گذاران می‌توانند از اختلاف قیمت خرید و فروش خود سود کسب کنند.

صندوق‌ سرمایه گذاری زمین و ساختمان

مسکن همواره یکی از جذاب‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است؛ اما با توجه به قیمت‌های موجود، سرمایه‌گذاری در این بازار نیازمند مبالغ بسیار زیادی است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان صندوق‌هایی هستند که سرمایه‌های کوچک افراد را جهت انجام پروژه‌های ساختمانی و ساخت‌وساز جذب می‌کنند. با این کار، افراد با سرمایه‌های خرد نیز می‌توانند در پروژه‌های عظیم و درآمدزا سهیم شوند.

صندوق سرمایه گذاری پروژه

صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه که جزء جدیدترین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند، به جذب منابع مالی سرمایه‌گذاران برای انجام پروژه‌های صنعتی، معدنی، نفت و پتروشیمی می‌پردازند. هدف از این کار جمع‌آوری سرمایه برای انجام پروژه‌های قابل توجیه است.

صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکاری نوع جدیدی از صندوق هستند که جهت حمایت از اهدافی خاص مانند حمایت از ورزشی خاص یا تیم‌های ورزشی ایجاد شده‌اند. با این کار سود سرمایه‌گذاری برای حمایت از اهداف صندوق، به این افراد تعلق می‌گیرد.

صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی

صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که به صورت هم‌زمان، می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر مناسب باشد. واحدهای صندوق اهرمی، به دو نوع ممتاز و عادی تقسیم می‌شوند. واحدهای عادی، واحدهای کم‌ریسک این صندوق هستند که حداقل و حداکثر سود مشخصی دارند. واحدهای ممتاز نیز واحدهای پرریسک این صندوق هستند که دامنه بازدهی مشخصی برای آن‌ها تعیین نشده است. منظور از اهرم نیز این است که در حقیقت منابع مالی جمع آوری شده از محل واحدهای عادی، به عنوان اهرمی برای تغییر مضاعف بازدهی واحدهای ممتاز استفاده می‌شود.

صندوق سرمایه گذاری کالای کشاورزی

 این صندوق یک صندوق «ETF» محسوب می‌شود که پشتوانه آن گواهی سپرده‌های کالاهای کشاورزی ارزشمند، استراتژیک و صادراتی همچون زعفران، پسته، زیره سبز و مانند آن است و سرمایه‌گذاری در این صندوق، باعث می‌شود تا علاوه بر حمایت از کشاورزان ایرانی، امکان خرید و فروش فوری واحدهای صندوق از سوی سرمایه‌گذاران ممکن باشد.

لیست صندوق های سرمایه گذاری کالایی پذیرش شده

صندوق های چند کالایی

این  صندوق خواهد توانست در انواع گواهی سپرده کالایی به استثنای طلا و سکه طلا فعالیت کند و دارندگان واحدهای خود را با سرمایه‌گذاری در کالاهای متنوع منتفع کند. از طرف دیگر، نگرانی دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری نسبت به برخی محدودیت‌های فعالیت صندوق در حوزه کالاهای کشاورزی از جمله کوتاه بودن سررسید انبارها به دلیل فسادپذیری و افت کیفیت محصول‌ها نیز با امکان متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری که ایجاد شده رفع می‌شود.

صندوق های اختصاصی بازارگردانی 

صندوق های اختصاصی بازارگردانی نوعی تخصصی از صندوق های سرمایه‌گذاری و مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی هستند که با هدف معامله برای تنظیم قیمت های بازار، افزایش نقدشوندگی و از بین بردن صف های خرید و فروش فعالیت میکنند.

صندوق جسورانه 

فعالیت اصلی صندوق جسورانه این است که به کمک شرکت‌های استارت آپ بیاید و بدون نیاز به اعتباراتی که معمولا بانک‌ها و موسسات از شرکت‌ها می‌خواهند، سرمایه لازم را به این دست شرکت‌ها برای شروع و همچنین رشد و توسعه آن‌ها بدهد.